پرداخت ( روگیری)
کلیه فرشهای گره دار پس از اتمام بافت و یا هنگام بافت پرداخت یا روگیری می شوند . به عبارت دیگر اضافی پرز گره ها قیچی و ارتفاع آنها متناسب با رجشمار فرش کوتاه می شوند.
پرداخت فرش یکی از حساس ترین مراحل بافندگی است و تنها کسانی قادر به انجام آن هستند که در این کار تجربه فراوانی داشته باشند چه با کوچک ترین غفلت حاصل کار پرزحمت بافنده به هدر داده می شود. سنگ زدن عمل دیگری است که به هنگام پرداخت گاه گاه بر روی فرش صورت می گیرد. در اثر این عمل فلس های الیاف پشم کاملاً صیقلی شده و ضمن اینکه رنگ های اضافی بر روی الیاف از بین می روند و فرش حالت مخملی و ابریشمی مانند پیدا می کند.
ارتفاع پرز فرش مانند سایر مشخصات ویژه آن مانند نوع گره، تعداد پود، طول ریشه و غیره از ضابطه های تشخیص محل بافت فرش بوده و بر حسب عادت و سنت و محل بافت میزان آن متغیر است. باید بدانیم ارتفاع پرز با مرور زمان کاسته شده و به اصطلاح فرش پا خورده شده و در نتیجه نقشه و طرح آن تجسم و تجلی بیشتری پیدا می کند.
فرش های پرز بلند بیشتر مصنوع دست بافندگان ایلیاتی و روستایی بو بطور اخص آن هایی که محل زیست آن ها نقاط سردسیر است می باشد. البته برخی از مراکز بافندگی که فرش های پرز بلندی را بر اساس سنت و یا بر اساس تقاضای بازارهای داخل و خارج می بافند از این امر مستثنی هستند. این فرش ها هم چنین بیشتر مقبول خریداران نقاط سردسیر داخل کشور و کشورهای سردسیر اروپایی و ایالات متحده آمریکا می باشند و به عکس فرش های با پرز کوتاه بیشتر در مراکز بافندگی شهری بافته شده و معمولاً بافت ظریفت تری داشته و بیشتر مقبول بازارهای کشور های عربی و معدودی از کشورهای اروپایی مانند ایتالیا و فرانسه می باشند.
فرش ها را از نقطه نظر ارتفاع پرز می توان در سه گروه زیر طبقه بندی کرد:
1- فرش های با پرزهای به ارتفاع 2 تا 4 میلی متری در گروه فرش های پرز کوتاه
2- فرش های با پرزهای به ارتفاع 4 تا 10 میلی متری در گروه فرش های پرز متوسط
3- فرش های با پرزهای به ارتفاع 10 تا 20 میلی متری در گروه فرش های پرز بلند
به قسمت های ابتدائی و انتهایی تارها که از بالا و پایین فرش خارج شده و به چشم دیده می شوند. در اصطلاح ریشه می گویند و طول آن بسته به سنت های بافندگی و محل بافت به نسبت زیادی تغییر می نماید. ممکن است این ریشه ها را به دسته های مساوی تقسم کرده و آن ها را از قسمت های انتهایی به یکدیگر گره بزنند و یا همانطور آزاد آن ها را رها سازند.
امروزه با ورود قیچی های برقی کار پرداخت با دستگاههای برقی انجام می گیرد این قیچی ها داری دندانه های مختلفی هستند تا امکان تنظیم ارتفاع پرز با رجشمار دلخواه میسر باشد .
پرداخت را میتوان در حین عملیات بافت و یا در انتهای کار بافت انجام داد اگر پرداخت در حین کار انجام گیرد امکان مشاهده نحوه بافت برای بافنده مشخص خواهد شد که در صورت غلط بافی امکان اصلاح آن وجود خواهد داشت .
پرداخت برجسته : یکی از انواع پرداخت پرز تابلو فرش پرداخت برجسته می باشد که به وسیله قیچی های مخصوص (قیچی سر نخ) انجام می شود و این نوع پرداخت بر جستگی هایی را در تابلو فرش به وجود می آورد که زیبایی خاصی به تابلو فرش از لحاظ بعد و طرح می دهد.توجه داشته باشید که همه تابلو فرشها قابل برجسته شدن می باشند ولی همه تابلو فرشها با بر جسته شدن زیبا نمی شوند برای همین برای برجسته کردن تابلو فرش حتما با مربی خود و یا عوامل فنی شرکت مربوطه مشورت نمایید. ضمنا برای برجسته زدن نیاز نیست پرز تابلو فرش را بلند بگیرید این امر باعث کم آمدن نخ شما و در پایان باعث دو رنگی تابلو فرش میشود،شما هر چقدر هم که گره را کوتاه ببافید(۳تا۳٫۵سانت)تابلو فرش شما قابل برجسته شدن می باشد.