به گزارش روابط عمومی مرکز ملی فرش ایران؛ همایش فرش واره در راستای همسو کردن حوزه های گوناگون هنری با هنر بومی و ملی فرش دستباف ایران و باحضور و سخنرانی مسعود کیمیایی (سینماگر)، ناصر فکوهی (انسان شناس)، مجید رجبی معمار (مدیرعامل خانه هنرمندان ایران)، حمیدرضا اردلان (معاون هنرى معاونت فرهنگى هنرى سازمان مناطق آزاد)، غلامرضا اکرامی (رییس دانشگاه هنر تهران) و حمید کارگر (رییس مرکز ملی فرش ایران) و استقبال هنرمندان و فعالان حوزه فرش برگزار شد.
فرش با زندگی ایرانیان در هم تنیده است
مسعود کیمیایی با بیان اینکه فرش در زندگی مردم ایران در هم تنیده است، گفت: ایرانیان با فرش، گل و باغچه را به خانه و اتاق های خود آوردند.
وی در این همایش افزود: سخن گفتن درباره فرش بسیار سخت است زیرا هنر فرش بافی در ریشه های فرهنگی و تاریخی ایرانیان همواره جاری بوده است.
وی با بیان اینکه در سن 20 سالگی تحقیقات بسیاری درباره فرش اصیل انجام داده، تصریح کرد: مهمترین بخش تحقیقاتم مقاله ای بود که به تحریم موسیقی و جایگزین شدن فرش به جای این هنر آوایی اشاره داشت.
کیمیایی ادامه داد: موسیقی تمام ریتم و ظرافت خود را به فرش سپرده و در خانه ایرانیان همواره شاهد این هنر جذاب هستیم.
این کارگردان سینما گفت: با فرش، گل ها و باغچه ها به خانه و اتاق های ایرانیان آمد و تنیدگی فرش با زندگی مردم ایران آنقدر زیاد است که حتی تولد و مرگ ما نیز بر روی فرش صورت می گیرد.
وی با تاکید بر اینکه فرش در همه جای زندگی جاری است، خاطر نشان کرد: این هنر اصیل ایرانی با تمام خاطرات و فراز و فرودهای انسان معاصر همراه بوده است.
کیمیایی تاکید کرد: اقوام را می توان از روی فرش آنها شناخت بنابراین باید این هنر را عزیز بداریم و به آن توجه کنیم.
فرش دستباف هویت فرهنگی دارد
در این همایش ناصر فکوهی انسان‌شناس، نویسنده و پژوهشگر ضمن اشاره به مساله هویت در فرش ایرانی گفت: فرش هنر شناخته شده ای در دنیاست و سابقه ای چند هزار ساله در ایران دارد. منظور من از ایران، ایران فرهنگی است که ربطی به مرزهای سیاسی ندارد. ایران فرهنگی موجودیت مستقلی است که چند دولت ملی در آن وجود دارد و فرش می‌تواند کمک زیادی برای تبیین مفهوم آن باشد.
وی فرش را نمایانگر دو موضوع اصلی و مهم خواند و گفت: فرش یک سیستم زبانی به انباشته حافظه است. تا حدود 100 سال پیش انسان‌شناسان اعتقاد داشتند سیستم‌های حافظه محدود به سیستم‌های نوشتاری است اما این موضوع کم‌کم تغییر کرده است. در ایران نوشتار بسیار کم وجود داشته اما آیا کم بودن این نوشتار به معنی این است که ایرانیان حافظه نداشتند و مهارت را منتقل نمی‌کردند؟ ابدا. فرهنگ ایرانی در شعر، معماری و بافته‌های ما تا اوج رفته و ما باید به مطالعه فرش به عنوان شکلی از زبان بپردازیم.
وی تصریح کرد: روایت‌های تاریخی داستان عواطف و سرگذشت اقوام ایران در فرش مثل یک رسانه پایدار که می‌تواند عمر زیادی داشته باشد منعکس شده است. موضوع دوم این است که فرش را می‌توان به عنوان نمادی از تکثر ایرانی بازخوانی و خوانش کرد. ایران مجموعه‌ای از فرهنگ‌هایی است که با هم زیست کردند. فرش ایرانی یکی از شواهد علمی برای این تکثر است. با این همه این تکثر ایجاد جدایی نکرده و هر ایرانی می‌تواند با فرش‌های مناطق مختلف رابطه بگیرد.
فکوهی گفت: رویکرد ما به فرش نباید تنها به موزه‌ای محدود بماند. ما باید به ظرفیت‌های هویتی فرش بیشتر توجه کنیم و فرش به عنوان یک پتانسیل هویت‌ساز می‌تواند در دیدگاه‌های دموکراتیک هویت مردم ایران را حفظ کند و این موضوع نیاز به سیاست‌های بالادستی دارد.
دو دهه است که فرش به آموزش آکادمیک پیوسته است
رئیس دانشگاه هنر تهران دیگر سخنران این مراسم بود که گفت: فرش قدمت زیادی دارد و ما از دوران هخامنشی این هنر را داشته‌ایم. ما به تعداد فرهنگ و اقوام در کشور فرش داریم. همانطور که موسیقی و معماری داریم و علت آن‌هم اقلیم و جغرافیای کشور ما است.
غلامرضا اکرمی افزود: فرش هنر زنده‌ای است که شاید به معماری و موسیقی ما نزدیک است زیرا بسیاری از نقوشی که در فرش دیده می‌شود، در معماری از جمله گنبد مسجد شیخ لطف‌الله یا مسجد جامع یزد می بینیم. گل‌هایی که در قالی است در کاشی کاری و معماری ما هم وجود دارد و این موضوع نشان دهنده این است که هنرهای ما تا چه اندازه با هم پیوند دارند.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: خوشحالیم که نزدیک به دو دهه فرش به آموزش آکادمیک پیوسته و در دانشگاه هنر تدریس می‌شود اما هنوز هم محتاج هنرمندان بومی است که به صورت تجربی و سینه به سینه این هنر را می آموزند. جای تاسف است که ارزش هنرهای فرهنگی خودمان را نمی‌بینیم.
اعلام آمادگی خانه هنرمندان برای شکل گیری انجمن هنری فرش
مدیرعامل خانه هنرمندان، دیگر سخنران این همایش نیز درباره فرش گفت: من به فرش علاقه دارم و وقتی که از من دعوت کردند به این مراسم بیایم با اشتیاق پذیرفتم.
مجید رجبی معمار اعلام کرد: از نگاه هنری باید انجمن هنری فرش و دستبافته‌های ایرانی هرچه قویتر شکل بگیرد تا در کنار انجمن‌های دیگر فعالیت کند. ما نیز در این زمینه اعلام آمادگی می‌کنیم و مجموعه خانه هنرمندان پذیرای انجام چنین کاری است.
در کشور ما موضوع در عرصه فرهنگی گم شده است
حمیدرضا اردلان نیز در این مراسم و در بخشی از صحبت‌هایش بیان کرد: در کشور ما موضوع در عرصه فرهنگی گم شده است. نمی‌توانیم بگوییم پزشکی چیست مگر آنکه موضوع آن‌را بفهمیم. درباره فرش هم باید اهمیت آن‌را بیان کرد.
وی در در تشریح صحبت های خود تاکید کرد: برای مثال می‌گویند موضوع پزشکی بدن است یا موضوع ریاضی را اعداد تشکیل می‌دهند اما چطور بدون روشن بودن موضوع فرش می‌خواهیم آن را به جامعه دانشگاهی و مسئولان بشناسانیم؟ با صراحت اعلام می‌کنم در دوره تاریخی ما زمان گم شده، بنابراین موضوع فرهنگ نیز به تبع آن مخدوش مانده است و برای نجات فرش باید موضوع فرش دوباره برای ما روشن و مهم شود.
فرش ایران؛ رسانه ای قصه گوست
رییس مرکز ملی فرش ایران نیز در این رویداد با اشاره به پیوند اوسنه های قدیمی با فرش، فرش را رسانه ای قصه گو دانست.
حمید کارگر در همایش هم داستانی اهالی هنر و فرش افزود: فرش ایرانی تنوع جغرافیایی و قومی گسترده‌ای دارد. بسیاری ازاقوام، عشایر و روستاهای فرش‌باف ایرانی، بختیاری‌ها، شاهسون‌ها،قشقایی‌ها، افشارها، ارمنی‌ها و... اگر امروز به زیست‌بومشان برویم همه دربرابر هجوم بی‌امان جهانی‌شدن در درازای زمان اندک‌اندک از شیوه زندگی پیشینشان فاصله گرفته‌اند اما شگفت‌انگیز است که به‌واسطه فرش‌هایشان که درجهان پخش شده، نامشان زنده مانده است.
گفتنی است در این مراسم که با اجرای خوب مسعود فروتن برگزار شد، گروه موسیقی سنتی «لیان» به سرپرستی محسن شریفیان نیز اجرای برنامه داشتند.
