تلاشها برای زنده نگه داشتن صنایع دستی گیلان
صنایع دستی گیلان میراثی بجا مانده از هنر دست اهالی سرزمین گیل و دیلم از گذشته های دور تا امروز است . میراثی که ریشه در تاریخ، فرهنگ، تمدن و آداب و رسوم اقوام مختلف این سرزمین دارد، این هنر براساس آمارها سالانه بطور میانگین حدود 5 میلیارد تومان گردش مالی برای بازار صنایع دستی گیلان به ارمغان می آورد.
فوایدی همچون معرفی وانتقال فرهنگ و آداب و رسوم، کارآفرینی، ایجاد شغل جانبی و افزایش درآمد خانوارهای روستایی، ایجاد جذابیت برای گردشگران،توسعه صنعت توریسم و همچنین افزایش صادرات، مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان را بر آن داشته است تا برای زنده نگه داشتن و توسعه صنایع دستی این استان گام هایی محکم تر از گذشته بر دارند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان می گوید: 90 گونه از 300 نوع صنایع دستی کشور حاصل ذوق، هنر و خلاقیت هنرمندان گیلانی است .
آقای علیزاده می افزاید: برای احیای 15 رشته صنایع دستی منسوخ شده گیلان و توسعه 5 رشته دیگر که رو به فراموشی می رود، طی مکاتباتی با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، 50 میلیون تومان اعتبار درخواست کرده ایم که پیش بینی می شود تا پایان سال تخصیص یابد.
وی اضافه می کند: سفالگری، بامبو، رشتی دوزی، چادرشب، خراطی، شال، گلیم و جاجیم، مروار، حصیر، نازک کاری، چوب تراشی، سِراجی سنتی(کار روی چرم) وصندوق سازی از مهم ترین صنایع دستی گیلان است .
آقای علیزاده، حفظ این میراث ماندگار را درگرو رونق بازار صنایع دستی می داند و می افزاید: گیلان یک بازارچه صنایع دستی دارد و امسال برای تکمیل 2 بازارچه صنایع دستی دیگر در بندرانزلی و صومعه سرا 100 میلیون تومان از محل اعتبارات استانی اختصاص یافته است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان ادامه می دهد : برای احیای صنایع دستی گیلان دست کم به حدود 2 میلیارد تومان نیاز است که این امر مستلزم افزایش اعتبارات کشوری و استانی است.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان هم می گوید: این اداره کل برای حفظ و احیای صنایع دستی، علاوه بر تلاشهایی که برای افزایش سهم اعتباری این حوزه انجام داده ، تولید مواد اولیه، اعطای تسهیلات به هنرمندان، برگزاری دوره های آموزشی رایگان و برپایی نمایشگاه و بازارچه های صنایع دستی، فراهم کردن زمینه های ورود صنایع دستی گیلان به بازارهای جهانی، بیمه هنرمندان و معرفی کاربردهای صنایع دستی به مردم وگردشگران را هم در دستور کار قرار داده است .
آقای شاه محمدی می افزاید: با کمک بخش خصوصی توانستیم بطور آزمایشی تولید درخت بید (ماده اولیه مروار بافی) را در لوشان با موفقیت به سرانجام برسانیم.
وی نیاز سالانه ماده اولیه مرواربافی در گیلان را 500 تن بیان و اضافه می کند: 500 هکتار از زمینهای لوشان قابلیت کشت درخت بید را دارد که با کشت این گونه درختی، علاوه بر تولید بطور میانگین 400 تن ماده اولیه مروار بافی معادل 80 درصد نیاز سالانه ، قیمت تمام شده این مواد اولیه با حذف هزینه های حمل و نقل تا حدود 40 درصد کاهش می یابد.
خانم قاسمی کارشناس صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان هم با اشاره به برگزاری دوره های مختلف برای به روز کردن، کاربردی شدن و بازاریابی صنایع دستی گیلان می گوید: این اداره کل برای ایجاد کارگاه و افزایش تولیدات صنایع دستی به هنرمندان آموزش دیده ، تسهیلات 30 تا 50 میلیون تومانی اعطا می کند.
وی می افزاید: با شناسایی و دعوت از سه نفر از هنرمندان صنایع دستی منسوخ شده گیلان، اکنون دوره های آموزشی رایگان رشته های رنگرزی، ابریشم کشی و چموش دوزی را برای 50 نفر از علاقه مندان برگزار کرده و بنا داریم با افزایش تعداد هنرمندان، این میراث را به مجموعه صنایع دستی گیلان بازگردانیم .
این کارشناس صنایع دستی اضافه می کند: سالانه 16 نمایشگاه دراین زمینه برگزار می شود و تا خرداد سال آینده هم کتاب صنایع دستی گیلان در دفترچه هایی به زبان فارسی و انگلیسی برای معرفی و شناساندن کاربرد صنایع دستی گیلان به مردم وگردشگران منتشر خواهد شد.
خانم قاسمی می افزاید: برای حمایت بیشتر از هنرمندان صنایع دستی 5 هزار نفر از 16 هزار هنرمند شناسایی شده گیلان تاکنون بیمه شده اند.
آقای اصغریان معاون برنامه ریزی استاندار و دبیر شورای برنامه ریزی و توسعه استان هم می گوید: افزایش سهم اعتبارات صنایع دستی مستلزم ارائه طرح و برنامه ویژه از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و بررسی آن در این شوراست اما تاکنون طرح و برنامه ای دراین باره از سوی این نهاد ارائه نشده است .
آقای کوچکی نژاد یکی از نمایندگان رشت در مجلس شورای اسلامی با اشاره به افزایش حدود 28 درصدی اعتبارات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال 94 می گوید: مجلس در فرآیند بررسی بودجه سال 94 این حوزه 10پیشنهاد از جمله توسعه و رونق صنایع دستی با محور ایجاد بازارچه ها و موزه های تخصصی صنایع دستی ارائه کرده است که بزودی برای بررسی وارد کمیسیون تلفیق می شود.
این عضوکمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی می افزاید: صنایع دستی ریشه در آداب و رسوم و فرهنگ هر منطقه دارد و پشتوانه ای برای ایجاد اشتغال است و مراکز آموزشی ازجمله دانشگاها، باید روشهای آموزشی خود را به سمت بومی گرایی هدایت کنند و صنایع دستی را در فهرست رشته های تحصیلی و دوره های آموزشی خود قرار دهند.