آموزشگاه فنی و حرفه ای پنج پر

انواع چاقوی قالی بافی

چاقوی قالی بافی در اصل وسیله ای برای بریدن امتداد نخ های خامه قالیبافی در هنگاه گره زدن، اما با توجه به اینکه گره زدن در مناطق مختلف ایران متفاوت است تغییراتی در شکل ظاهری و کاربرد آن به وجود آمده است

 کاردک یا کثر:

 این وسیله نیز یکی از ابزار قالیبافی می باشد که از آن برای بریدن سر خامه های اضافی بعد از گره زدن استفاده می شود و دارای تیغه فلزی است که یک طرف آن تیز می باشد و دسته ای چوبی و سبک که براحتی بتوان با آن کار کرد.

این وسیله اغلب در مناطقی که از گره های فارسی استفاده می شود، وجود دارد.دسته کاردک از نوع چوبی است و تیغه آن از آلیاژهای مقاوم ساخته می شود. نوک کاردک ، زائده کوچک وتیزی قرار گرفته است که از آن برای بیرون آوردن گره هایی که معیوب و یا اشتباه هستند، استفاده می شود.

 پاکی:

این وسیله دارای شباهت نسبی با کاردک است و عمدتاً در مناطقی که گره فارسی به کار می برند، مورد استفاده قرار می گیرد. تیغه پاکی کمی پهن تر از کاردک است و فاقد زایده نوک تیز. درساخت آن گاهی دسته را با استفاده از چوب می سازند و به تیغه متصّل می نمایند. گاهی نیز هر دوبصورت فلزی است و بصورت یکدست از یک قطعه فلز ساخته می شود. در مناطق شرق و شمال شرق ایران تیغه آن کمی انحناء نیز دارد و ممکن است نوک تیغه همچون چاقوهای خانگی کاملاً نوک تیز باشد.

 قلاب:

قلاب شکل دیگر از انواع چاقوهای بافندگی است با این تفاوت که همانگونه از نام آن پیدا است ، دارای زایده ای قلاب مانند در نوک تیغه می باشد. قلاب فقط در مناطقی که از گره ترکی استفاده می نمایند کابرد دارد. دسته و تیغه قلاب از یک آلیاژ مقاوم ساخته می شود و هر دو بصورت پیوسته و متصل هستند. در ساخت قلاب هیچ گاه از دسته چوبی استفاده نمی گردد. نوک قلاب در این چاقو ها را برای جلو گیری از تماس بیشتر دست با چله ها و تسهیل و سرعت در عمل چرخیدن خامه به دور تار های زیر و رو به وجود آورده اند